Loopt er een grillige breuklijn over onze Vlaamse werkvloeren? Een Grand Canyon tussen generatie X en Y, waar hr-medewerkers en managers voorzichtig omheen wandelen? Zo’n ravijn waarin weleens een generatie Z-stagiair te pletter stort tijdens het maken van een selfie, terwijl die ene babyboomer die maar niet met pensioen wil hoofdschuddend toekijkt van over de glazen van zijn zogenaamd modieuze bril?

Als we het internet en de media moeten geloven, stop je maar beter bergbeklimmersmateriaal in je laptoptas voor je naar een meeting trekt. Je hebt vast weleens op een artikel geklikt met een titel als ‘De 10 verschillen tussen generatie x en y op de werkvloer’ of ‘Hoe omgaan met jongeren op de werkvloer?’ Dit soort teksten suggereert steevast dat elke generatie haar eigen aanpak vereist wat betreft rekruteren, opleiden en managen. Bij PerCo kijken we echter liever naar de wetenschap dan naar populaire blogs of artikelen. Dus gingen we te rade bij Lieze Stassen, lid van generatie Y en Master in de Organisatiepsychologie, die er de wetenschappelijke studies op nasloeg.

Talking ‘bout my generation 

Wat is een generatie eigenlijk? Wel, daar begint het al mee. Volgens de definitie is een generatie een groep mensen die tijdens hun adolescentie een bepaalde gebeurtenis meemaken die mee aanleiding geeft tot het ontstaan van een unieke set aan waarden en attitudes. Denk bijvoorbeeld aan de Tweede Wereldoorlog, de val van de Berlijnse Muur, de aanslag op de WTC-torens of de opkomst van het internet. Hoewel onderzoekers trachten om de generaties strak af te bakenen, bereiken ze geen consensus over de grenzen. Ook binnen een generatie heersen grote verschillen. Dé millennial bestaat niet. 

Godverdomme, weg met die bommen!

Een vaak gemaakte denkfout is dat men de begrippen leeftijd (ouder worden), periode (gebeurtenissen zoals een oorlog) en generatie (een combinatie van leeftijd en periode) door elkaar haalt. Dan lees je bijvoorbeeld een artikel met als titel ‘Oudere generaties zijn meer tevreden’, waarbij de auteur echter voorbijgaat aan de oorzaak: zijn deze generaties meer tevreden omdat ze ouder zijn qua leeftijd of omdat ze tot een bepaalde generatie behoren? En heeft dat dan te maken met de periode waarin ze opgroeiden? 

Nog een voorbeeld van deze denkfout waarbij we leeftijd en de periode waarin iemand opgroeit door elkaar halen: je hoort tegenwoordig vaak dat de ‘jonge generatie’ meer opkomt voor het klimaat (klimaatspijbelaars) en dat het de meest bewuste generatie is. Er zijn echter ook heel wat oudere mensen die meestappen in de klimaatmarsen. Je kan je dus afvragen of opkomen voor het klimaat te maken heeft met de waarden van specifieke generaties, of dat het gewoon een issue is dat belangrijk is in de huidige tijdsperiode, en dat zowel jong als oud aanbelangt. 

De grootste betoging die ooit in België plaatsvond, was overigens geen klimaatdemonstratie, maar de vredesbetoging van 1983, toen naar schatting meer dan 400.000 mensen eensgezind slogans scandeerden als ‘Godverdomme, weg met die bommen!’ om een vuist te maken tegen de plaatsing van NAVO-kernwapens op verschillende plekken in België. Waren zij ook de meest bewuste generatie of heeft het te maken met jong zijn in het algemeen (leeftijd)?

Om grondig onderzoek te doen naar eventuele generatieverschillen, moet je de concepten ‘leeftijd’ en ‘generatie’ uit elkaar halen. Tot op vandaag doen slechts een handvol studies dat.

Van X tot Z

Met al die artikelen in het achterhoofd, is het niet verwonderlijk dat veel hr-managers de indruk krijgen dat ze jonge generaties en sollicitanten fundamenteel anders moeten benaderen dan mensen die al wat langer meedraaien. Uit diverse onderzoeken blijkt echter dat er geen noemenswaardige verschillen bestaan op het gebied van werkwaarden en -attitudes tussen de generaties. Geen reden dus om iemand van generatie Z op een andere manier te rekruteren of trainen dan iemand die tot generatie X behoort.

Elke gebeurtenis heeft een heel verschillend effect op individuele mensen, los van leeftijd. Talloze factoren, zoals sociale klasse, thuissituatie, gender en persoonlijkheidstrekken spelen mee. Het vallen van de WTC-torens had niet hetzelfde effect op jongeren in Europa dan in de VS. En iemand die op een appartement woonde in een slechte thuissituatie, heeft de lockdowns waarschijnlijk anders ervaren dan iemand die in een liefhebbend gezin opgroeit en een groot huis met tuin heeft. 

Wie aan generatiedenken doet, gaat ervan uit dat mensen niet veranderen, en gaat ervan uit dat we hen moeten managen omdat het anders nefast is voor de organisatie. We leren echter bij en kunnen evolueren. Soms hoor je een uitspraak als ‘We moeten meer jonge mensen aannemen, want we hebben nood aan creativiteit en innovatie.’ Maar jonge mensen zijn niet noodzakelijk creatiever en innovatiever dan meer ervaren werknemers. 

Geen klimijzers nodig

Het is beter om als manager of organisatie je werknemers niet te benaderen op basis van (vermeend) generatielidmaatschap. Er is tot op vandaag geen enkel onderzoek die de vaak stevige claims van media en de wilde veronderstellingen van bepaalde consultants bevestigt. Focussen op generaties en generatieverschillen is wellicht een verspilling van tijd en middelen.

Natuurlijk is het een goede zaak dat je in mensen wil investeren. Kijk daarbij echter naar de individuele verschillen die wel degelijk een impact hebben op de prestatie van werknemers en investeer in je mensen. Je hebt te maken met individuen, niet met homogene generatiegroepen. 

Als je om de een of andere reden toch werknemers als een groep wil of moet benaderen, kan je beter kijken naar bijvoorbeeld groepen die tegelijkertijd de organisatie betreden of mensen die een gelijkaardige positie bekleden, dan naar leeftijd. Wil je weten waar je werknemers behoefte aan hebben? Lees dan geen artikelen over wat millennials willen, maar vraag het hen. 

Laat die klimhaken, gordel en touwen dus maar thuis en ga met een gerust hart naar je werk. De kans dat je in een generatiekloof tuimelt, is behoorlijk klein.

 

Bronnen

Wil je onze blogposts als eerste ontvangen en lezen?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!