Zoommeetings in joggingbroek. Kinderen en katten die de aandacht opeisen terwijl je dat dringende verslag probeert af te werken. Snel een machine sokken insteken tussen twee vergaderingen door. Het zijn maar enkele van de dingen waaraan we de afgelopen 1,5 jaar massaal wenden. Al tijdens de eerste lockdown hamerde men op thuiswerk als mirakeloplossing voor het fileprobleem en de quick fix voor een scheve work-lifebalans en huisdieren met verlatingsangst. Als we de nieuwsberichten geloven, wordt 2 à 3 dagen per week thuiswerken de nieuwe norm. Exit kantoorbaan, enter blended working?
‘Voorspellen is moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat.’ Men schrijft deze uitspraak toe aan een hele resem mensen, van filmproducent Samuel Goldwyn, over honkbalspeler Yogi Berra en schrijver Mark Twain tot Nostradamus. Deze laatste zat nochtans niet meteen verlegen om een toekomstvoorspelling links of rechts. Wie het ook als eerste zei, het is een quote die spijkers met koppen slaat. Alle glazen bollen, tarotkaarten en handlezers van deze wereld ten spijt, blijft het koffiedik kijken als het over de toekomst gaat. Toch zijn er factoren en onderzoeken die erop wijzen dat deels thuiswerken niet voor iedereen de beste oplossing is en dat dit wellicht niet snel zal veranderen.
Het psychologisch profiel van de thuiswerker
Thuiswerk is uiteraard niet nieuw, maar corona deed een en ander in een ongeziene stroomversnelling komen. De crisis dwong ons om inventief te zijn en veranderingen door te voeren die al decennialang op til stonden. Geen enkele pakjesbezorger kijkt nog vreemd op wanneer iemand in de deuropening verschijnt in een kostuumsvest en boxershort met Hawaimotief.
Drie Nederlandse organisatiepsychologen (Van Yperen, Rietzschel en De Jonge) onderzochten al in 2014 waarom thuiswerken voor de ene de hemel op aarde is, terwijl het voor de ander aanvoelt als een ellenlange conversatie met je ex, terwijl je geplaagd wordt door acute kiespijn. De persoonlijkheid van de werknemer in kwestie blijkt van cruciaal belang. De onderzoekers concluderen dat thuiswerk vooral heel geschikt is voor mensen die een sterke behoefte hebben aan autonomie, zeggenschap en beslissingsbevoegdheid. Daarentegen hebben mensen die het liefst van al aan de keukentafel werken, weinig behoefte aan structuur, regels en regelmaat. Ook hebben zij minder nood aan mensen om zich heen of verbondenheid met hun werkgever (affiliatie).
Rammstein aan het Gardameer
Natuurlijk zijn er nog andere factoren die meespelen, los van persoonlijkheidskenmerken. Sommige werknemers zijn minder vlot met de technologie die thuiswerk mogelijk maakt. Voor hen vormt blendend working niet zelden een bron van stress.
Bovendien gebruiken heel wat fervente voorstanders van thuiswerk hun eigen functie als referentiekader, maar we mogen niet vergeten dat thuiswerk geen optie is bij heel wat beroepen. Stel je maar eens voor dat een postbode, fabrieksarbeider of vrachtwagenchauffeur van thuis uit werkt... Daarnaast zijn er heel wat bedrijven waar een permanentie vereist is en hebben klanten en collega’s behoefte aan een zekere voorspelbaarheid, met bijvoorbeeld kerntijden en vaste dagen waarop ze iemand kunnen bereiken.
Het is ook niet omdat thuiswerk technisch gezien perfect mogelijk is en je thuis misschien zelfs productiever bent, dat het voor jou de beste oplossing is. Hoewel werken in je joggingbroek met de kat op schoot heel fijn kan zijn, is contact met je collega’s gewoon gezellig en bevorderlijk voor een goede, collegiale sfeer.
Geef toe: dat zwaaien naar je scherm is toch niet hetzelfde als een persoonlijke babbel voor een meeting. En hoewel de koffie thuis beter is, missen we de smalltalk in de keuken. Dankzij de achtergrondfoto op Zoom weten we weliswaar dat Nancy van marketing met de mobilhome naar het Gardameer is geweest, maar we missen toch haar geanimeerde verhalen over dat Duitse koppel op de camping dat de hele dag naar Rammstein luisterde.
Zoeken naar de perfecte mix
Bij thuiswerk vloeien werk en privé onvermijdelijk in elkaar over, iets wat veel werknemers liever niet hebben. Files op de baan maakten plaats voor files in de badkamer en die verbouwingen van de buren hebben onze telefoongesprekken wel lang genoeg verstoord. Het is moeilijk om te stoppen met werken als je je werk letterlijk ziet liggen terwijl je naar Netflix probeert te kijken. Niemand houdt van files en treinvertragingen, maar pendelen vormt een natuurlijke overgang tussen werk en privé, waar velen behoefte aan hebben.
Onze conclusie? Organisaties hebben er baat bij om hun manier van werken af te stemmen op het psychologisch profiel van de individuele werknemer. Wij adviseren om goed met je team te overleggen en de belangen van de organisatie en de individuele noden op elkaar af te stemmen.
Met een participatief proces kan je de beslissingen rond blended working afstemmen op je werknemers. Bij PerCo begeleiden we teams bij het nemen van participatieve beslissingen. Met een gepaste structuur, de juiste tools en technieken maak je als team beslissingen waar iedereen zich goed bij voelt, ook wat blended working betreft.
De inzichten in deze blog zijn gebaseerd op:
Van Yperen, N.W., Rietzschel, E.F. & De Jonge, K.M.M. (2014). Blended working: For whom it may (not) work, PLoS One, 9(7) : e102921.
Wil je onze blogposts als eerste ontvangen en lezen?